POLIFOSKA

Potas jest jednym z ważniejszych składników pokarmowych, który decyduje o plonie i jakości uprawianych roślin. Regularne nawożenie tym pierwiastkiem wpływa na powstawanie i stabilność wtórnych minerałów ilastych w glebie, które są dość istotne w utrzymaniu wielu parametrów gleby, zwłaszcza pojemności wymiennej gleby.

Rośliny uprawne pobierają różne ilości potasu w trakcie swojej wegetacji. Intensywność pobierania zależy m.in. od zasobności gleby w ten składnik. Na glebach ubogich pobieranie potasu jest słabe i już na początku wegetacji roślin mogą ujawnić się jego niedobory. Niestety w naszym kraju około 60% gleb wykazuje niską lub bardzo niską zasobność gleb w potas - co bez pomocy rolnika oznaczałoby ograniczenie zakresu upraw do roślin mało wymagających w stosunku do tego pierwiastka czyli żyta, owsa, jęczmienia ozimego, pszenżyta czy mieszanek zbożowych jarych.

Potas decyduje o efektywności gospodarki wodą oraz azotem

Dobre zaopatrzenie roślin w potas prowadzi do lepszego rozwoju systemu korzeniowego, zwiększa transpirację wody, co przyczynia się do wzrostu efektywności wykorzystania wody i odporności roślin na suszę. Niedobór potasu silnie ogranicza pobieranie azotu, zwłaszcza azotanowego. Rośliny wówczas wolniej rosną, są mniej odporne na działanie niskich temperatur oraz są bardziej podatne na choroby grzybowe i wyleganie, a płody charakteryzują się gorszą jakością. Także stosowanie potasu w dużych ilościach jest niewskazane, a nawet szkodliwe. Duże dawki potasu ograniczają pobieranie wapnia i magnezu, zwiększają zawartość wody w roślinie czego skutkiem jest obniżenie odporności na mróz. Ponadto nadmiar tego pierwiastka pogarsza wartość biologiczną, technologiczną i przechowalniczą plonu oraz wpływa na zasolenie gleby.

Głównym celem stosowania potasu jest większe lub lepsze wykorzystanie wody i azotu. Cel ten możemy uzyskać tylko wówczas, gdy zawartość potasu mieści się w zakresie optymalnej zasobności danej kategorii gleb w ten pierwiastek.

Tabela: Zasobność gleb w potas [mg K2O/100 g gleby]

Klasa zasobnościGleby mineralneGleby organiczne
bardzo lekkielekkieśrednieciężkie
Bardzo niska do 2,5 do 5,0 do 7,5 do 10,0 do 30
Niska 2,6‑7,5 5,1‑10,0 7,6‑12,5 10,1‑15,0 31‑60
Średnia 7,6‑12,5 10,1‑15,0 12,6‑20,0 15,1‑25,0 61‑90
Wysoka 12,6‑17,5 15,1‑20,0 20,1‑25,0 25,1‑30,0 91‑120
Bardzo wysoka od 17,6 od 20,1 od 25,1 od 30,1 od 121

Źródło: IUNG-PIB Puławy, 1989

Rośliny pobierają potas przez cały okres wegetacji

Najszybsze pobieranie potasu odbywa się we wczesnych okresach rozwoju, następnie intensywność maleje, a w okresie tworzenia się nasion i owoców wyraźnie spada. O stopniu plonowania roślin decyduje ilość pobranego potasu we wcześniejszych okresach wegetacji. Do roślin o dużym zapotrzebowaniu na potas należą m.in.: buraki, ziemniaki, rzepak, seradela, lucerna, kukurydza, tytoń. Zboża są mniej wrażliwe na niedobór potasu niż rośliny liściaste oraz w mniejszym stopniu reagują na bieżące nawożenie tzw. „nawożenie pod korzeń”.

Niezależnie od gatunku największe zapotrzebowanie na potas występuje w okresie intensywnego przyrostu biomasy:

  • W zbożach okresem krytycznym w żywieniu potasem jest faza strzelania w źdźbło do kwitnienia, jednak w warunkach suszy okres ten może się przedłużyć do fazy dojrzewania. Brak wystarczającej ilości tego pierwiastka w terminie strzelania w źdźbło powoduje redukcję liczby kłosów oraz skrócenie długości źdźbła, w fazie wzrostu kłosa oraz kłoszenia - redukcji liczby płodnych kwiatków, a w okresie kwitnienia – liczby ziarniaków w kłosie.
  • W kukurydzy największe zapotrzebowanie na potas rozpoczyna się od fazy 7 liścia, jednak dla plonu ziarna okres ten jest nieco krótszy i trwa od tygodnia przed wiechowaniem i kończy się w stadium dojrzałości wodnistej ziarniaka. Niedobór potasu zwiększa skłonność roślin do wylegania oraz słabsze zaziarnienie końcówek kolb.
  • Rzepak najwięcej potasu akumuluje w okresie tworzenia rozety do stadium formowania łuszczyny. Niewystarczająca ilość potasu powoduje słaby rozwój pędów oraz nierównomierne zakwitanie i dojrzewanie roślin.
  • W burakach cukrowych okres krytyczny pojawia się od zwarcia rzędów i trwa do uzyskania przez plantację stanu maksymalnego tempa wzrostu liści. Jego niedobór powoduje słaby wzrost korzeni spichrzowych, ich więdnięcie zwłaszcza w połączeniu z brakiem wody oraz wyraźnie pogarsza plonowanie i zawartość cukru w buraku.
  • Z kolei w ziemniaku niedobór potasu najbardziej szkodliwy jest w trakcie wiązania bulw. Brak tego pierwiastka powoduje zamieranie łętów, skrócenie czasu wegetacji, zmniejszenie wydajności asymilacji i potencjału plonowania.

Bardzo ważne jest systematyczne przeprowadzanie badań gleby!

Na ich podstawie możemy dokonać oceny zasobności gleby w potas oraz inne makro – i mikroskładniki oraz określić dawki nawozów potasowych w kg/ha czystego składnika.

Optymalną dawką potasu jest około 60‑70 kg K2O/ha rocznie. Oczywiście pod warunkiem, że zasobność tego pierwiastka w glebie jest co najmniej średnia. Najwyższą efektywność nawożenia potasem na glebach zwięzłych i średnich uzyskuje się wówczas, gdy nawóz jest równomiernie rozsiany na polu i wymieszany z warstwą 10‑20 cm gleby. Z kolei na glebach lżejszych, gdzie pierwiastek ten jest łatwiej wymywany, można np. w uprawie zbóż ozimych wysiewać go w dwóch dawkach: pierwszą przed siewem, drugą na przedwiośniu (1/3 całkowitej dawki nawozowej).

Głównym źródłem uzupełniającym niedobory potasu w glebie jest sól potasowa. Jednak można także stosować nawozy kompleksowe tj: POLIFOSKA® 4, POLIFOSKA® 5, POLIFOSKA® 6 i POLIFOSKA® M, które w swoim składzie zawierają zwiększoną zawartość tego pierwiastka.

W regionach z okresowymi niedoborami wody znaczenie nawożenia potasem wzrasta. Żaden inny składnik w takim stopniu nie kontroluje gospodarki wodnej rośliny jak potas. Jego funkcja jest bardzo specyficzna – oznacza to, że jony K+ nie mogą być zastąpione przez żaden inny pierwiastek. Objawy niedoboru potasu (zwłaszcza w początkowych stadiach rozwojowych) są często mylone ze skutkami suszy glebowej. Faktycznie czasami mogą być trudne do zdiagnozowania, jednak zwiędnięty pokrój roślin uprawnych nie zawsze jest skutkiem suszy.

Warto zapamiętać:
Właściwe zaopatrzenie roślin w potas poprawia ich reakcję na nawożenie azotowe, równocześnie dobre zaopatrzenie roślin w azot zwiększa efektywność nawożenia potasem.

Oceń poradę

© 2014-2024 Grupa Azoty Police | Created by Empressia
polifoska.pl