Kukurydza, zwłaszcza uprawiana na ziarno, jest gatunkiem, który bardzo późno schodzi z pola. Dlatego decydując się na siew pszenicy po takim przedplonie musimy mieć świadomość, że jej uprawa nie jest prosta i ma swoją specyfikę.

Późny termin siewu pszenicy ozimej ma plusy i minusy

Do plusów późniejszego siewu możemy zaliczyć:

• słabsze porażenie roślin przez choroby podstawy źdźbła,
• mniejsze ryzyko porażenia roślin przez inne choroby (np. mączniak prawdziwy, septorioza) i szkodniki (np. mszyce),
• większa odporność na wyleganie,
• korzystniejszy podział prac polowych.

Natomiast wady to:

• krótszy okres wzrostu, który może przyczynić się do spadku plonu,
• trudniejsze warunki uprawy,
• słabsze wschody i krzewienie, co wymusza większą normę wysiewu,
• późniejsze dojrzewanie (w zależności od pogody),
• ze względu na słabszy system korzeniowy mniejsza odporność na suszę i okresowe niedobory składników pokarmowych.

Jeżeli już podejmiemy ryzyko wysiewu pszenicy na przełomie października i listopada (a nawet w grudniu) powinniśmy perfekcyjnie opanować technikę jej uprawy, gdyż każdy nawet najmniejszy popełniony błąd trudno będzie skorygować w późniejszych fazach wzrostu, co na pewno odbije się na wielkości uzyskanego plonu pszenicy.

Na co zwrócić uwagę, aby różnice w plonach były jak najniższe?

Przede wszystkim powinniśmy zadbać o wybór odpowiedniej odmiany, prawidłowy siew wykonany na odpowiednią głębokość oraz nawożenie.

Kukurydza jako przedplon zwiększa ryzyko presji chorób fuzaryjnych

Przy wyborze odmian pszenicy do późnych siewów głównym kryterium, jakim powinniśmy się kierować to przede wszystkim odporność na grzyby z rodzaju Fusarium. Materiał siewny powinien również posiadać duży wigor wzrostu, aby osiągnąć odpowiednią fazę rozwojową przed spoczynkiem zimowym. Warto też zwrócić uwagę na stabilność liczby opadania, wskaźnika sedymentacji czy mrozoodporność. Odmiany polecane do późnych siewów to m.in.: KWS Dacanto, Julius, Cubus, KWS Livius, RGT Arezzo, RGT Bystra, RGT Premio, RGT Elan, Arkadia, Sailor, Banderola, Fidelius.

Przy późnych terminach siewu należy pamiętać o zwiększeniu normy wysiewu

Pszenica ozima wysiana po kukurydzy ma znacznie skrócony czas na budowanie pędów bocznych i zawiązków ziarna, co w efekcie uniemożliwia otrzymanie wysokich plonów. Opóźnienie siewu pszenicy o 4‑6 tygodni w stosunku do terminu optymalnego powoduje spowolnienie tempa wzrostu roślin ze względu na krótszy dzień i niższe temperatury dobowe. W takiej sytuacji faza wschodów - krzewienia zostaje przeniesiona na wiosnę. Z kolei wiosną wydłużający się dzień oraz rosnące temperatury powietrza dają roślinom sygnał do szybkiego przejścia w fazę strzelania w źdźbło, przez co długość fazy krzewienia ulega skróceniu, a tym samym wytwarza się mniej pędów kłosonośnych oraz elementów kłosa, co ogranicza produktywność ziarna z jednego kłosa. Dlatego warto zastosować wyższą normę wysiewu (o 10%, a nawet 20%), która będzie rekompensowała zwłokę w stosunku do terminu optymalnego jak i ewentualne trudniejsze warunki glebowe. Norma wysiewu powinna być tak dobrana, aby rośliny w danych warunkach mogły wytworzyć odpowiednią ilość kłosów, które decydują o wysokości plonu. Przy siewach wczesnych zalecana ilość wysiewu zazwyczaj kształtuje się w granicach 180‑250 szt./m², natomiast przy siewach opóźnionych 300‑350 szt./m², a nawet 450‑550 szt./m².

Tabela 1: Plon ziarna i cechy struktury plonu w zależności od terminu siewu

Źródło: www.uprawypolowe.pl

Nasiona powinny być wysiane na odpowiednią głębokość

Głębokość siewu jest kluczowym elementem w agrotechnice pszenicy ozimej. Jeżeli nasiona wysiejemy zbyt płytko, wówczas węzeł krzewienia będzie narażony na niekorzystne działanie mrozu. Z kolei siew zbyt głęboki wpływa na pogorszenia wschodów, opóźnia także wejście roślin w fazę krzewienia poprzez osłabienie i zmniejszenie tempa wzrostu młodych roślin, a tym samym pogarsza ich zimotrwałość. Optymalna głębokość siewu pszenicy ozimej, a także wszystkich innych zbóż, to 2‑3 cm.

Skutki opóźnionego terminu siewu można ograniczyć przez odpowiednie nawożenie roślin

Aby pszenica mogła zbudować fundament pod przyszły plon powinna być odpowiednio zaopatrzona we wszystkie składniki pokarmowe, zwłaszcza azot, fosfor, potas, magnez, siarkę i mikroskładniki. Aby to zapewnić pszenicę ozimą sianą w późnym terminie nawozimy tak jak po innych przedplonach.

Przed siewem pszenica wymaga nawożenia fosforem i potasem, rzadziej innymi składnikami pokarmowymi

Stosowanie tych pierwiastków w okresie jesiennym ma za zadanie zapewnić odpowiedni rozwój i odżywienie roślin przed zimą oraz uzupełnić zapasy glebowe w łatwo dostępne składniki do poziomu, który zapewni odpowiednią ich dostępność w okresie wiosennej wegetacji. Przedsiewnie możemy również nawozić magnezem i siarką, ale tylko wtedy, gdy znajdują się one w nawozach wolnodziałających. Z kolei nawozy szybkodziałające zawierające Mg i S (np. Kizeryt) stosujemy późną jesienią przed spoczynkiem zimowym, ale lepiej wczesną wiosną przed ruszeniem wegetacji. Nawozy kompleksowe (np. POLIFOSKA^® 4, POLIFOSKA^® 5, POLIFOSKA^® 6, POLIFOSKA^® 8, POLIFOSKA^® M, POLIFOSKA^® PLUS, POLIDAP^®, POLIDAP^® LIGHT) najlepiej stosować pod orkę siewną lub uprawki przedsiewne 7‑14 dni przed siewem. W przypadku azotu powinniśmy ją stosować z dużym wyprzedzeniem. Pierwsza dawka powinna być wysiana przed ruszeniem wegetacji, druga w fazie strzelania w źdźbło, a trzecia w terminie kłoszenia.

Rozkład słomy kukurydzianej w glebie w dużej części odbywa się wiosną

Aby rośliny miały zapewniony odpowiedni rozwój (przy późnych siewach powinien być on możliwie jak najlepszy) i były dobrze przygotowane do zimy, przed siewem pszenicy powinniśmy zastosować odpowiednio wysokie nawożenie - nawet potasem, który w stosunkowo dużych ilościach wprowadzany jest w słomie kukurydzianej.

A jakie są Państwa doświadczenia z późnymi siewami pszenicy? Czy w Państwa przypadku jest to bardziej opłacalne niż np. siew zbóż jarych? Czekam na komentarze!