POLIFOSKA

Ostatnia jesień pokazała, że mszyce stanowią zagrożenie nie tylko w uprawie zbóż ozimych, ale potrafią wywołać ogromne straty na plantacjach rzepaku ozimego. W najlepszym przypadku mogą przyczynić się do ograniczenia plonowania (nawet do 50%), w najgorszym doprowadzić do zaorania całej plantacji.

Ciepła jesień sprzyja nalotom mszyc

Taka sytuacja miała miejsce podczas ubiegłorocznej jesieni, kiedy sucha i ciepła pogoda występująca we wrześniu spowodowała, że na młodych roślinach rzepaku ozimego pojawiły się kolonie mszyc (widoczne były zwłaszcza na spodniej stronie blaszek liściowych). Największe naloty występowały głównie na zachodzie i południowym zachodzie kraju. Nasilenie szkodnika było tak duże, że opanowane liście były zahamowane w rozwoju, zdeformowane, a w warunkach dużego braku wody żółkły i zasychały (w wielu przypadkach plantacje zostały zaorane).

Rozpoznaj wroga

Mało kto zagląda na spodnią stronę liścia rzepaku ozimego, a to właśnie tam mnożą się kolonie mszyc. Jesienią obserwujemy głównie naloty mszycy brzoskwiniowo - ziemniaczanej oraz mszycy kapuścianej. Czym się różnią obydwa te gatunki?

Mszyca brzoskwiniowo – ziemniaczana

W ubiegłym sezonie to właśnie ten gatunek mszyc zdecydowanie liczniej zasiedlał plantacje rzepaku ozimego. Ciało formy uskrzydlonej tego gatunku osiąga długość 2,3 - 2,5 mm. Głowa i tułów są barwy czarnej, natomiast odwłok oliwkowo-zielony z 1‑2 przepaskami i dużą plamką. Czułki sięgają syfonów. Formy bezskrzydłe postaci dorosłej są mniejsze (1,8 mm długości), barwy oliwkowozielonej bez plamek. Larwa mszycy brzoskwiniowo-ziemniaczanej jest mniejsza - długości 1,8 – 1,9 mm, ma kształt owalny i jest bardzo delikatna. Jaja są małe o owalnym kształcie.

kolonie mszyc

 

 

 

 

 

 

 

 

Mszyca kapuściana

Drugim pod względem liczebności gatunkiem mszyc występującym w rzepaku ozimym jest mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana. Na roślinach można spotkać zarówno formy uskrzydlone jak i bezskrzydłe. Postać dorosła uskrzydlona osiąga długość 2 – 2,4 mm. Głowę i tułów ma koloru ciemnobrunatnego, natomiast odwłok zielony z czarnymi plamkami, syfony ciemne i krótkie, czułki są krótsze od ciała, które pokryte jest słabym woskowym nalotem. Posiada długie i przezroczyste skrzydła. Natomiast postać dorosła bezskrzydła ma długość 2 – 2,6 mm i jest zabarwiona na kolor zielono żółty, a od strony grzbietowej widoczne są dwa rzędy ciemnych plamek oraz para ciemnych krótkich syfonów. Ciało pokryte jest silnym szarobiałym lub niebieskawym nalotem woskowym. Larwa podobna jest do bezskrzydłej postaci dorosłej, lecz jest od niej mniejsza. Jaja mszycy są wydłużone o długości 0,5 mm, błyszczące o czarnej barwie. Występowaniu mszyc sprzyja temperatura w granicach 18 – 24ºC. Rozwój jednego pokolenia trwa od 21 do 60 dni, a w ciągu roku może wystąpić kilka pokoleń mszyc.

Szkodliwość bezpośrednia obydwu gatunków polega na …

… wysysaniu soków komórkowych z liści. Zachwianie gospodarki wodnej rośliny poprzez wysysanie soków z tkanek roślin powoduje częściowe lub całkowite usychanie liści. Ich żerowanie zakłóca także naturalne procesy życiowe, tj.: fotosynteza i oddychanie (liście roślin pokryte spadzią ograniczają fotosyntezę). Ponadto, w miejscach uszkodzeń tkanki może dochodzić do wtórnych porażeń chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. Ale nie tylko …

… mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana jest wektorem groźnego wirusa TuYV.

Bezskrzydła forma mszycy brzoskwiniowo-ziemniaczanej jest wektorem groźnej dla upraw rzepaku ozimego choroby wirusa żółtaczki rzepy TuYV (Turnip Yellows Virus). Rozwojowi tej formy mszyc sprzyja utrzymanie się przez 72h temperatur powietrza powyżej 25ºC. Jeżeli takie temperatury nie wystąpią jest szansa, że rośliny nie będą zainfekowane wirusem.

Wirus żółtaczki rzepy – co to za choroba?

W ubiegłym sezonie obserwowaliśmy objawy występowania wirusa żółtaczki rzepy na plantacjach rzepaczanych. Jest to jeden z najważniejszych lecz najmniej znanych patogenów rzepaku, ograniczający na szeroką skalę wykorzystanie potencjału plonowania rzepaku. Występuje w rejonach, gdzie prowadzona jest intensywna uprawa żywicieli mszyc tj, rzepak, buraki cukrowe, ziemniaki, warzywa oraz drzewa owocowe.

Symptomy infekcji łatwo pomylić

Prawidłowa ocena występowania wirusa na plantacji jest bardzo trudna. Czasem potrzebna jest analiza laboratoryjna, żeby postawić właściwą diagnozę. Objawy występowania wirusa można bardzo łatwo pomylić z objawami niedoborów składników pokarmowych tj azot i bor, lub z chwilowym zablokowaniem dostępności fosforu na skutek niskich temperatur powietrza, a także z niedoborem lub nadmiarem wody w glebie, żerowaniem larw śmietki na korzeniach rzepaku, występowaniem kiły kapustnych oraz z fitotoksycznością herbicydów.

Na co zwrócić uwagę?

Zainfekowane wirusem TuVY rośliny są skarłowaciałe i mają charakterystyczne antocjanowe przebarwienia na brzegach liści. Widoczna jest również redukcja blaszek liściowych oraz rozgałęzień bocznych rzepaku, a w późniejszym czasie ograniczenie liczby wykształconych nasion w  łuszczynie, które dodatkowo mają mniejszą zawartość oleju, a większą glukozynolanów. Z kolei plon z plantacji zainfekowanej wirusem żółtaczki rzepy może ulec redukcji nawet do 40%.

Walka nie z wirusem lecz z mszycą

Niestety w trakcie wegetacji rzepaku nie ma możliwości walki z infekcją wirusową. Pozostaje jedynie jesienna walka z mszycami, która może tylko ograniczyć zagrożenie występowania wirusa (spowodowane jest to długo utrzymującą się jesienną aurą, podczas której nawet w grudniu można jeszcze spotkać mszyce na roślinach, a w takich warunkach wykonywanie zabiegów insektycydowych może tylko zaszkodzić). Skuteczność przeprowadzonego zabiegu zależy od wczesności wykrycia owadów na plantacji, dlatego monitoring upraw należy rozpocząć jak najwcześniej i w momencie pojawienia się zagrożenia, reagować natychmiast.

Eliminacja mszyc

Progiem ekonomicznego zagrożenia dla rzepaku ozimego jesienią jest pojawienie się pierwszych kolonii mszyc na roślinach rzepaku. Preparatów insektycydowych zarejestrowanych do zwalczania mszyc w rzepaku jest niewiele, m.in. Decis 2,5 EC, Decis Mega 50 EW, Delta 50 EW, Khoisan 25 EC, Inazuma 130 WG, Karate Zeon 050 CS, Patriot 100 EC oraz Sparviero. Należy pamiętać, że środki z grupy pyretroidów działają w temperaturach poniżej 20ºC, dlatego przy wyższych temperaturach zaleca się stosowanie środków fosforoorganicznych. 

Oceń poradę

© 2014-2024 Grupa Azoty Police | Created by Empressia
polifoska.pl