POLIFOSKA

Niestety jesienna presja chorób zbóż zaczyna nabierać w naszym kraju coraz większego znaczenia. Występujące w ostatnich latach okresy ciepłych jesieni oraz łagodnych zim sprzyjają rozwojowi wielu infekcji chorobotwórczych, zwłaszcza w najwcześniej wysiewanym jęczmieniu ozimym. Dobra kondycja roślin przez cały okres wegetacji to gwarancja wysokich plonów jęczmienia, dlatego warto zadbać o plantację już od samego początku.

Jakie choroby grzybowe można spotkać na roślinach podczas długiego, ciepłego i mokrego sezonu jesiennego?

Choroby występujące w jęczmieniu ozimym już w okresie jesieni oraz stanowiące najczęstsze i zarazem największe zagrożenie to przede wszystkim mączniak prawdziwy zbóż i traw, rynchosporioza zbóż, plamistość siatkowa oraz rdza jęczmienia. Pierwsze objawy infekcji powodowanych przez sprawców chorób mogą pojawić się już w fazie wschodów zbóż, ponieważ wiele chorób przenoszonych jest przez zainfekowane ziarno, resztki pożniwne, samosiewy zbóż oraz niektóre chwasty. Bez wątpienia zainfekowane przez sprawców chorób rośliny będą gorzej zimowały, co stworzy w okresie wiosny dodatkowe problemy na plantacji.

Stopnień zagrożenia plantacji jęczmienia ozimego ze strony chorób:

  1. Mączniak prawdziwy zbóż i traw (Blumeria graminis) jest najpowszechniejszą i najłatwiej rozpoznawalną chorobą zbóż. Właśnie z powodu porażenia jęczmienia mączniakiem coraz więcej rolników decyduje się na jesienną ochronę fungicydową. Podczas wizyty na plantacji jęczmienia ozimego na powierzchni liścia można zaobserwować watowatą, początkowo białą, później ciemniejącą grzybnię, pod którą liść z czasem zaczyna żółknąć i zamierać. W miejscach tych grzybnia znika i pozostają jedynie czarne owocniki. Do infekcji może dojść w szerokim zakresie temperatury – od 5 do 30°C i wilgotności od 50 do 100%. Rozwijający się na młodych roślinach mączniak potrafi silnie je osłabić, a nawet doprowadzić do zamierania młodych siewek. Silne porażenie mączniakiem prawdziwym może spowodować znaczne straty w plonie jęczmienia (nawet do 35%), ponieważ to jesienią jęczmień tworzy pędy kłosonośne.
  2. Już wczesną jesienią na niektórych plantacjach można zaobserwować brunatne kreski biegnące wzdłuż i w poprzek liścia tworzące na nim siatkę plam, otoczone chlorotyczną otoczką. Są to objawy występowania plamistości siatkowej jęczmienia (Pyrenophora teres). Drugi typ objawów tej choroby to brunatne jednorodne plamy (owalne lub soczewkowate), również z występującą żółtą otoczką. Podczas wilgotnej pogody plamy powiększają się oraz łączą ze sobą i z czasem mogą obejmować całą powierzchnię liścia. Patogen uszkadzając tkanki liści, osłabia rośliny, pogarszając tym samym ich zimowanie. We wczesnych fazach rozwojowych jęczmienia choroba zmniejsza powierzchnię asymilacyjną liścia uniemożliwiając prawidłową fotosyntezę.
  3. Rynchosporioza zboż (Rhynchosporium secalis) jest kolejną bardzo charakterystyczną i łatwą do rozpoznania chorobą, występującą głównie na liściach jęczmienia ozimego. Choroba ta jest silnie uzależniona od podatności odmiany. Objawy obserwujemy na liściach w postaci owalnych, soczewkowatych, płowych plam z ciemną obwódką ostro oddzielającą część chorą od zdrowej. W sprzyjających warunkach (wilgotna i chłodna pogoda) plamy te są bardzo rozlegle i powodują załamywanie się blaszki co skutecznie ogranicza powierzchnię asymilacyjną liścia.
  4. Duże straty w okresie jesiennym może spowodować występowanie rdzy jęczmienia (Puccinia hordei). Do infekcji może dojść już w temperaturze 2°C, wówczas na górnej stronie liścia jęczmienia ozimego występują gniazdowo lub w rozproszeniu rdzawobrązowe owalne skupiska zarodników. W sprzyjających warunkach choroba może bardzo szybko się rozwijać i ograniczać powierzchnię asymilacyjną liścia. Silnie opanowane przez rdzę rośliny z czasem żółkną, są osłabione i staja się mniej odporne na niskie temperatury. Straty w plonie roślin mogą wynieść od 2 do 20%, a przy dużym nasileniu choroby nawet 30%.

Zdrowe rośliny lepiej zimują

Potrzeba jesiennej ochrony przed chorobami grzybowym, czyli tzw. zabieg T0 to w ostatnim czasie standard. Z pewnością wykonanie zabiegu T0 stwarza dla roślin jęczmienia lepsze warunki wzrostu po ruszeniu wegetacji wiosną. Bez wątpienia będzie on miał znaczny wpływ na mrozoodporność, ponieważ porażony przez choroby jęczmień jest dużo słabszy i mniej odporny na niekorzystne warunki przezimowania, a wiadomo, że zdrowe rośliny lepiej znoszą stresujące warunki zimowe oraz lepiej zimują. Wiosną z kolei zdrowe rośliny jęczmienia będą miały lepszy start i szybciej ruszą z wegetacją.

Jesienna ochrona fungicydowa jęczmienia to często konieczność

Potrzeba wykonania zabiegu fungicydowego jesienią jest konieczna zazwyczaj na plantacjach, gdzie jęczmień uprawiany jest po sobie lub po innych zbożach, ponieważ to głównie resztki pożniwne, samosiewy zbóż oraz niektóre chwasty są źródłem infekcji chorobowej. Duży wpływ na zdrowotność roślin jęczmienia ma siew we wczesnym lub optymalnym terminie i na tych plantacjach przeważnie konieczna jest jesienna ochrona fungicydowa. Jednak, aby określić sens zabiegu T0 potrzebna jest wnikliwa ocena rzeczywistej sytuacji na polu.

Kiedy możemy wykonać zabieg T0?

Decyzja o wykonaniu zabiegu zawsze powinna być poprzedzona lustracją pola, która pozwoli na określenie realnego zagrożenia sprawcami chorób. Należy pamiętać, że przed wjazdem w pole z opryskiwaczem musimy określić progi ekonomicznej szkodliwości występującej na plantacji choroby (tab. 1).

Tabela 1. Progi szkodliwości dla najczęściej występujących chorób w jęczmieniu ozimym jesienią

Choroba

Faza rozwojowa

Próg ekonomicznej szkodliwości

Mączniak prawdziwy

krzewienie jesienne

25‑30% roślin z pierwszymi objawami porażenia

Plamistość siatkowa

krzewienie jesienne

15‑20%  powierzchni liści z objawami choroby

Rynchosporioza

krzewienie jesienne

15‑20% liści z objawami porażenia

Rdza jęczmienia

krzewienie jesienne

10‑15% liści z pierwszymi objawami

Opracowanie własne

Po stwierdzeniu konieczności wykonania zabiegu pozostaje nam wybór odpowiedniego fungicydu

W momencie poprawy warunków pogodowych należy jak najszybciej wykonać zabieg ochrony roślin. Preparaty przeznaczone do zwalczania w/w chorób to związki z grupy triazoli, strobiluryn, karboksyamidów, imidazoli oraz chinazolin. Przy wyborze środka powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na temperaturę jego działania.

Pomocna regeneracja wiosną

Jeżeli warunki pogodowe nie pozwolą na zastosowanie ochrony fungicydowej jesienią, koniecznie musimy to zrobić wczesną wiosną, tuż po ruszeniu wegetacji. Aby wspomóc regenerację roślin po zimie warto zastosować na plantacji jęczmienia nawozy wieloskładnikowe, zawierające w swoim składzie nie tylko azot ale również fosfor, potas, magnez i siarkę tj. POLIFOSKA®5, POLIFOSKA®6, POLIFOSKA®8, POLIFOSKA®21, POLIDAP®, POLIFOSKA®KRZEM, POLIFOSKA®TYTAN.

Oceń poradę

© 2014-2024 Grupa Azoty Police | Created by Empressia
polifoska.pl