Wysiane w optymalnym terminie buraki cukrowe mają już dobrze rozwiniętą pierwszą parę liści właściwych. Temperatury jakie panują w ostatnim czasie sprzyjają prawidłowemu rozwojowi roślin. Kiedy buraki osiągną fazę od 2 do 4 par liści będą potrzebowały zasilenia azotem oraz dokarmienia mikroskładnikami.

Potrzeby pokarmowe buraka cukrowego

Potrzeby nawozowe buraka stanowią różnicę pomiędzy zasobnością gleby, a wymaganiami pokarmowymi tej rośliny. Im gleba jest bardziej zasobna w składniki pokarmowe, tym niższe są potrzeby nawozowe.

Tabela 1. Ilość składników pokarmowych potrzebna do wytworzenia plonu korzeni w wysokości 50 t z ha, z odpowiednią masą liści.

 *niezbędne minimum

Azot odgrywa szczególną rolę w żywieniu buraków

W uprawie buraka ilość pobranego azotu jest bardzo ważna. Jest to pierwiastek, który buraki pobierają najszybciej, i który znacząco wpływa na wzrost i skład chemiczny korzeni. Nie może go roślinom zabraknąć, ale i nie możemy podać azotu w nadmiarze. Niedobór azotu u roślin buraka przede wszystkim spowalnia ich wzrost, rośliny wytwarzają mniejszą ilość drobnych liści o barwie jasnozielonej. Natomiast nadmiar azotu negatywnie wpływa na plon i jakość korzeni, powoduje nadmierny rozwój masy zielonej i spadek poziomu cukru, sprzyja również rozwojowi chorób oraz powstawaniu strat na pryzmie.

Zapotrzebowanie buraka na azot w fazie 4 liści właściwych jest bardzo duże

Pierwsza część azotu została już wysiana przedsiewnie, natomiast druga część - dawka pogłówna, powinna być podana kiedy buraki osiągną fazę od 2 do 4 rozwiniętych par liści do początku zakrycia międzyrzędzi. Należy ją wysiać bezwzględnie w tych fazach rozwojowych, ponieważ azot dostarczony w późniejszym terminie (do końca pierwszej połowy czerwca) będzie pobudzać wzrost liści zamiast korzeni, co w efekcie obniży masę i jakość surowca.

Aplikuj azot w optymalnych warunkach pogodowych

Jednym z warunków efektywnego pobrania i wykorzystania azotu z nawozów stałych są panujące warunki pogodowe oraz wilgotność gleby. Nawóz azotowy powinien być wysiany przed spodziewanymi opadami deszczu. Tylko wówczas może zostać dobrze rozpuszczony i pobrany przez rośliny. Przy braku opadów i wilgoci w glebie nawożenie pogłówne azotem nie ma najmniejszego sensu.

Azotu tylko tyle ile potrzeba

Drugą część azotu zaleca się wysiać w ilości nie większej niż 50 kg N/ha (zazwyczaj dawka mieści się w przedziale 30‑50 kg N/ha). Dawkę dostosowuje się do stanu plantacji, a szczególnie odsady roślin na m2. Obniżoną ilość azotu stosuje się na plantacjach o niskiej lub nierównej obsadzie, z uwagi na możliwość przenawożenia pojedynczych roślin, co w konsekwencji może szkodliwie wpływać na wzrost i rozwój roślin oraz jakość technologiczną korzeni buraka.

Dobierz właściwy nawóz azotowy

Jeżeli chodzi o dobór nawozów najbardziej popularnym nawozem jest saletra amonowa (np. Zaksan®, Pulan®), ponieważ zawiera ona najszybciej i najlepiej pobieraną saletrzaną formę azotu.

Poleca się również stosowanie azotu w formie roztworu saletrzano-mocznikowego (RSM), jednak nawóz ten należy zastosować na suche i zdrowe rośliny. Nie wolno stosować RSM w trakcie bardzo wysokich temperatur oraz bezpośrednio po opadach deszczu.

Buraki cukrowe dobrze dokarmione borem na pewno „odwdzięczą się” wysokim plonem i dobrą jakością korzeni

Na wytworzenie 10 ton korzeni z odpowiednią masą liści roślina potrzebuje 80 -110 (nawet 200) g boru. Niedostatek tego pierwiastka powoduje powolny wzrost roślin, zwłaszcza korzeni, większą tendencję do więdnięcia oraz pękanie i zdrobnienie liści. Jego deficyt w glebie ujawnia się również w postaci zgorzeli liści sercowych, czego konsekwencją jest sucha zgnilizna korzeni. Finalnym efektem niedożywienia buraków cukrowych borem jest niski plon o małej zawartości cukru (silny niedobór może się przyczynić do spadku plonu korzeni nawet o 50% oraz zawartości cukru o 3 – 4%).  

Bor dostarczyć kilkakrotnie w ciągu sezonu

Ze względu na łatwość wymywania się boru z gleby poleca się nawożenie dolistne plantacji. Najlepiej dwu lub trzykrotnie w ciągu sezonu wegetacyjnego ze względu na to, że jest on pobierany bardzo wolno i prawie w ogóle nie przemieszcza się w roślinie. Możemy podać go w dawce minimum 100 g B/ha. Pierwszą dawkę najlepiej zastosować w fazie 3‑4 par liści, drugą przed zakryciem międzyrzędzi, a trzecią możemy połączyć razem z zabiegiem fungicydowym zwalczającym chwościka buraka. Oprysk w terminie, gdy burak nie rozwinął co najmniej dwóch par liści jest mało skuteczny.

W dokarmianiu dolistnym buraka nie może zabraknąć manganu

Burak cukrowy wymaga od stanowiska, na którym jest uprawiany, wysokiego odczynu gleby. Jednak przy pH gleby powyżej 6,5 mangan staje się niedostępny dla roślin. Jest on jednym z kluczowych pierwiastków w uprawie tej rośliny, ponieważ wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój buraka, w tym na przemiany azotu w roślinie.

Deficyt manganu powoduje spadek zawartości cukrowców, hamowanie wzrostu elongacyjnego i tworzenie korzeni bocznych, co z kolei zwiększa wrażliwość roślin na niskie temperatury. Objawy niedoboru manganu można zaobserwować na blaszkach liściowych w postaci charakterystycznych, małych plamek o zabarwieniu cytrynowożółtym, które stopniowo przechodzą w kolor szarobrązowy. Porażone liście wykazują sztywność i podnoszą się do góry. Nerwy liści pozostają zielone.

Dokarmić azotem, siarką i magnezem? … Owszem

W przypadku niedoboru wilgoci w glebie możemy dokarmić buraki dolistnie mocznikiem.pl oraz siarczanem magnezu, które pozytywnie wpłyną na dynamiczny rozwój roślin oraz na przyswajalność innych mikroskładników.

Należy jednak uważać aby nie przesadzić ze stężeniem cieczy roboczej. Zaleca się sporządzenie roztworu mocznika o stężeniu 5‑6% (5‑6 kg mocznika na 100 litrów wody) oraz siarczanu magnezu o stężeniu 5% (5 kg siarczanu na 100 l wody). Zabieg można wykonać kilkakrotnie w ciągu sezonu, począwszy od 3‑6 par liści, aż do 2 tygodni po zwarciu międzyrzędzi. Nie należy stosować mocznika w warunkach silnego nasłonecznienia (możliwość poparzenia liści). Najlepiej jest wykonać zabieg wieczorem. Oprysk ten można łączyć z aplikacją nawozów mikroskładnikowych zawierających także bor i mangan. Burak cukrowy reaguje dobrze także na nawożenie miedzią i cynkiem.

Niedobór mikroskładników wynika głównie z: niskiej naturalnej zasobności gleby, przewapnowania gleby, braku obornika, intensywnej produkcji roślinnej, a także zbyt częstej uprawy roślin o podobnych wymaganiach (burak cukrowy, rzepak). Tak więc optymalne stosowanie nawozów, zawierające odpowiednie i uzasadnione biologicznie ilości składników pokarmowych są warunkiem obfitych plonów buraka cukrowego oraz ich dobrej jakości.