POLIFOSKA

Prawidłowe nawożenie ziemniaka pozwala nie tylko na zwiększenie plonu, lecz także poprawę odporności roślin oraz zdolności przechowalniczych bulw.

Efektywne nawożenie ziemniaka wymaga uwzględnienia kilku bardzo ważnych czynników. Należy do nich m.in. kierunek użytkowania, zasobność gleby w makro i mikroskładniki, a także poziom agrotechniki.

Wymagające ziemniaki

Dobry jakościowo plon bulw ziemniaka wymaga zapewnienia roślinom ziemniaka optymalnego poziomu odżywiania azotem, ale równocześnie stworzenie korzystnych warunków dla pobierania pozostałych niezbędnych składników pokarmowych przez cały okres wzrostu. Do wydania 10 ton bulw z 1 ha (z odpowiednią masą łęcin) ziemniak potrzebuje przeciętnie 40 kg azotu (N), 15 kg fosforu (P2O5), 55‑65 kg potasu (K2O), 6 kg wapnia (CaO), 6‑8 kg magnezu (MgO), 6 kg siarki (S) (lub 15 kg w przeliczeniu na SO3), 25 g boru (B), 20 g miedzi (Cu), 70 g manganu (Mn), 1 g molibdenu (Mo) i 65 g cynku (Zn). W kompleksowym nawożeniu ziemniaków należy uwzględnić przede wszystkim nawożenie organiczne oraz uzupełniające nawożenie mineralne.

Za późno na obornik

Ziemniak dobrze reaguje na nawożenie organiczne obornikiem, gnojowicą lub gnojówką, przy czym szczególnie zalecany jest obornik.

Wykorzystanie składników pokarmowych z obornika przez ziemniaki zależy głównie od terminu jego przyorania (jesień lub wiosna), jego jakości, a także temperatury i wilgotności gleby. Ziemniak może pobrać z obornika 30% azotu i fosforu oraz 50% potasu. Przy czym wykorzystanie składników pokarmowych z obornika jest większe, gdy jest on stosowany jesienią. Wówczas powinien być przykryty orką „odwrotką” lub orką zimową, zaraz po rozrzuceniu na powierzchni pola, aby zawarta w nim forma amonowa azotu nie ulotniła się do atmosfery. Pod ziemniaki należy stosować dobrze przefermentowany obornik w dawce 25‑30 t/ha (jednorazowo nie należy stosować większej dawki). Wprowadzimy wówczas (w przypadku zastosowania obornika bydlęcego) 150 kg azotu, 90 kg fosforu i około 200 kg potasu. Stosowanie obornika wiosną daje słabe efekty wzrostu plonu.

Uwaga!
Na glebach lekkich jesienne przyoranie obornika stwarza ryzyko przenikania do wód gruntowych składników nawozowych uwalnianych w wyniku mineralizacji substancji organicznych.

Gnojowicę i gnojówkę możemy stosować wiosną

Gnojowicę powinniśmy stosować na glebach zwięzłych przed orką jesienną, jednak na glebach lekkich zaleca się stosować ją wczesną wiosną, przed uprawą roli. Z kolei gnojówkę, zaleca się stosować wiosną, przed sadzeniem, ze względu na duża zawartość potasu, a małą fosforu.

Azot stosujemy z rozwagą

Azot wpływa korzystnie na wielkość bulw ziemniaczanych oraz powoduje wzrost zawartości białka. Nawożenie azotowe najlepiej zastosować wiosną, przed sadzeniem ziemniaków. Pod ziemniaki jadalne i sadzeniaki zaleca się zastosować azot w całości przed sadzeniem, a pod ziemniaka przemysłowego i późnego jadalnego najlepiej jest podzielić dawkę. Wysiewamy wówczas w pierwszej dawce około 60‑70% całkowitej dawki azotu, ale pod warunkiem, że całkowita dawka azotu jest większa niż 60 kg N/ha. Jeśli tak nie jest całość stosujemy od razu przed sadzeniem. Jeśli jednak potrzebujemy dać więcej azotu, wtedy dawki możemy podzielić. Drugą dawkę wysiewamy wówczas przed wschodami ziemniaków, ale nie później niż przed zwarciem się rzędów. Dawkę azotu opieramy głównie o szacunek plonu ziemniaków oraz na podstawie zasobności gleby w ten składnik. Przenawożenie ziemniaków azotem skutkuje nadmiernym wzrostem części nadziemnych rośliny oraz opóźnia gromadzenie plonu.

Negatywne skutki przenawożenia ziemniaków azotem:

  • ciemnienie miąższu,
  • łuszczenie naskórka,
  • zwiększenie zawartości suchej masy,
  • nadmierna ilość azotanów w bulwach,
  • zmniejszenie zawartości witaminy C i skrobi,
  • większa podatność na uszkodzenia mechaniczne podczas zbioru,
  • straty podczas przechowywania.

Dawki azotu

Dawkę azotu oraz innych niezbędnych pierwiastków, decydujących o plonie i jakości ziemniaka powinniśmy naliczyć na podstawie zasobności przyswajalnych form składników pokarmowych w glebie, a także potrzeb pokarmowych tej rośliny. Aby prawidłowo określić zapotrzebowanie roślin na azot należy wykonać badanie na zawartość azotu mineralnego (Nmin 0‑60) (więcej w artykule pt. „Test glebowy azotu mineralnego). Z kolei ocenę zasobności gleby w składniki pokarmowe tj. fosfor, potas, magnez, a także określenie potrzeb wapnowania dokonuje się w oparciu o analizę prób chemicznych gleby (więcej w artykule pt. „Analiza gleby podstawą nawożenia”).

Przy nieznanej zasobności gleby w azot, należy zastosować ogólne zasady prawidłowego nawożenia przyjmując, że średnio zaleca się wysiać po 40 kg azotu na każde 10 t bulw, więc przy plonie 30 t z hektara nawożenie azotem powinno wynosić 120 kg N/ha.

Tabela 1. Dawki azotu pod ziemniaki w zależności od kierunku ich uprawy

Kierunek uprawy ziemniakówDawka azotu w kg/ha
Ziemniaki jadalne zbiór po 60 dniach od sadzenia 50
zbiór po 75 dniach od sadzenia 80
zbiór w pełnej dojrzałości fizjologicznej 100‑180
Ziemniaki przeznaczone na sadzeniaki 70‑90
Ziemniaki przeznaczone do przetwórstwa (frytki, chipsy, mrożonki) 100‑150
Ziemniaki skrobiowe – dla krochmalnictwa, gorzelnictwa, suszarnictwa 100‑180

Źródło: Rębarz K., UP Poznań 2014

Jaki nawóz?

Do nawożenia ziemniaka azotem najlepiej zastosować mocznik.pl zawierający aż 46% azotu lub POLIFOSKĘ® 21, bądź siarczan amonu (na glebach z uregulowanym pH, ponieważ nawóz ten zakwasza glebę). Pod ziemniaki uprawiane na wczesny zbiór zaleca się nawozy szybkodziałające tj. Saletrzak lub Saletra amonowa. Z kolei pod wczesne i jakościowe (np. chipsy) odmiany ziemniaka wskazane są nawozy o niskiej zawartości chlorków (np. POLIMAG® S i POLIFOSKA® START).

Potas i fosfor też przed sadzeniem

Na szczególną uwagę zasługuję również potas, ponieważ ziemniaki bardzo dobrze reagują na nawożenie tym pierwiastkiem. Kontroluje on bowiem pobieranie azotanów, produkcję i przemianę cukrów w roślinie, a także zwiększa zawartość witamin (B1, C). Ponadto, odpowiada za efektywność transpiracji roślin, zawartość skrobi w bulwach, ciemnienie miąższu oraz podatność bulw na uszkodzenia mechaniczne. Fosfor z kolei zwiększa liczbę zawiązywanych bulw, jak również poprawia wiele cech jakościowych.

Nawożenie potasem i fosforem zaleca się, na glebach zwięźlejszych, stosować jesienią (najlepiej razem z obornikiem) w ramach nawożenia podstawowego. Na glebach lżejszych nawozy potasowe ze względu na możliwość wymycia składnika, lepiej stosować wiosną, przed uprawą gleby. Nawożenie pogłówne ziemniaków potasem i fosforem jest mało efektywne, z powodu silnego wiązania ich przez glebę.

Obornik na polu

Ważny prawidłowy bilans składników

Nie należy nadmiernie zwiększać dawek potasu, ponieważ może to doprowadzić do luksusowego pobierania tego pierwiastka przez ziemniaki. Wówczas może dojść do pogorszenia parametrów jakościowych bulw (dzieje się tak po przekroczeniu 180 kg K2O/ha). Nawożenie fosforem i potasem zależy przede wszystkim od zasobności gleby w te składniki. Przy nieznanej zasobności należy zastosować ogólne zasady prawidłowego nawożenia.

W uprawie ziemniaka, oprócz nawozów jednoskładnikowych, stosuje się nawozy wieloskładnikowe tj. nawozy POLIFOSKA®, zapewniające pełną realizację potrzeb pokarmowych tej rośliny.

Oceń poradę

© 2014-2024 Grupa Azoty Police | Created by Empressia
polifoska.pl